Żywotność paneli fotowoltaicznych – ile są w stanie działać?

Jedną z najczęściej wymienianych zalet instalacji fotowoltaicznych jest to, że pracują bezawaryjnie przez bardzo długi czas. No dobrze, ale… co to tak naprawdę oznacza? To pytanie nie jest bynajmniej bezzasadne. Wręcz przeciwnie! Skoro dokonujesz inwestycji w kosztowne komponenty, musisz wiedzieć, przez ile lat będą Ci przynosiły oszczędności. Dowiedz się więc, jak w praktyce wygląda żywotność paneli fotowoltaicznych i jak zmienia się ich praca na przestrzeni lat.

Jaka jest żywotność paneli i co to tak naprawdę oznacza?

Czy wiesz, że najdłużej działający panel słoneczny na świecie pracuje już od ponad 60 lat i nie zapowiada się, aby „kończył karierę”? Ta wiadomość napawa optymizmem. Warto jednak zapytać, jaką moc mają jego ogniwa po upływie sześciu dekad. Jak duży procent wyjściowej wydajności zachowały? No właśnie! Dlatego patrząc na żywotność paneli fotowoltaicznych, należy ocenić ją w nieco szerszej perspektywie.

Zasadniczo, panele fotowoltaiczne są urządzeniami, które pracują bezawaryjnie i rzadko ulegają uszkodzeniom mechanicznym. Wynika to ze stosunkowej prostoty ich budowy oraz niebywałej solidności. Właśnie dlatego, pytająco żywotność paneli słonecznych, trzeba wziąć pod uwagę inny kluczowy parametr, a mianowicie wydajność, z jaką pracują ogniwa.

Jak zmienia się sprawność paneli z biegiem czasu?

Wraz z upływem lat następuje spadek wydajności paneli słonecznych. To absolutnie naturalne zjawisko, które jest efektem ciągłej ekspozycji tych komponentów na promieniowanie UV oraz często ekstremalne warunki pogodowe. Stąd też można oczekiwać, że po latach moduły będą po prostu miały inną moc.

Ważne jest jednak to, jak szybko następuje ten spadek wydajności. Im wolniej przebiega, tym dłuższa jest żywotność paneli fotowoltaicznych rozumiana jako zdolność do wytwarzania energii w pożądanej ilości. Ocenia się, że kiedy wydajność spadnie o ok, 20%, panele nadają się do wymiany na nowe, ponieważ nie spełniają już swojej roli tak, jak powinny.

Jaką żywotność mają dobrej jakości panele słoneczne?

Choć do osiągnięcia 60-letniej żywotności przy zachowaniu akceptowalnej wydajności sporo nam jeszcze brakuje, obecnie najlepszej jakości panele pracują już bez dużych strat mocy przez ok. 30, a nawet 40 lat. Oznacza to, że spadek ich wydajności – który jest najszybszy w pierwszych latach, w których działa fotowoltaika – następuje na skalę maksimum ok. 0,4-0,5% w ciągu 1 roku. Wyższe wartości mogą świadczyć o tym, że żywotność paneli będzie krótsza.

Co wpływa na żywotność paneli fotowoltaicznych?

Na kwestię żywotności paneli fotowoltaicznych wpływa zarówno sama technologia produkcji ogniw, jak i warunki, w jakich działa system. Im bardziej są one ekstremalne i im bardziej panele słoneczne są narażone np. na gwałtowne wichury, gradobicia, duże amplitudy temperatur czy intensywne upały, tym szybciej może spadać wydajność ogniw fotowoltaicznych.

Dlatego właśnie w Polsce, z uwagi na umiarkowane warunki pogodowe, fotowoltaika może pracować z lepszą wydajnością niż w innych szerokościach geograficznych.

Jakie panele wybrać, aby mieć pewność długiej żywotności?

Na rynku jest dostępnych wiele różnorodnych paneli fotowoltaicznych. Różnią się od siebie technologią wykonania, a także marką i parametrami technicznymi. Dokonując wyboru, warto zwrócić uwagę na to, jaka gwarancja jest udzielana przez wytwórcę.

Szczególne znaczenie ma gwarancja wydajności. Większość producentów udziela aż 25-letniej gwarancji na panele, ale… warto przyjrzeć się dokładniej jej warunkom. Istotne jest to, jak wygląda gwarancja na utratę wydajności w skali roku. To ten parametr ma kluczowe znaczenie.

Chodzi tutaj o gwarancję, że skala straty mocy paneli słonecznych będzie nie wyższa niż określony procent w skali roku. Obecnie standardem jest zagwarantowanie straty nie większej niż 0,35-0,5% w tym okresie. Jeśli byłaby ona większa, producent powinien wymienić panele na nowe w ramach gwarancji.

Jaka gwarancja na panele fotowoltaiczne?

Warto przy tym podkreślić, że producenci udzielają gwarancje dwóch typów:

• liniowe – w których przyjmuje się liniową, progresywną utratę wydajności, z jaką pracują panele fotowoltaiczne w każdym roku użytkowania,
• ograniczone – tu okres objęty ochroną gwarancyjną jest podzielony na dwa etapy. Pierwszy obejmuje zazwyczaj 10 lat użytkowania, gdy gwarantuje się sprawność na poziomie do 90% i kolejne 15 lat pracy z wydajnością instalacji fotowoltaicznej na poziomie 80-85%.

To drugie rozwiązanie jest z perspektywy klienta mniej korzystne, ponieważ spadek mocy paneli następuje przede wszystkim w pierwszych 5-10 latach. Dlatego lepiej poszukać komponentów instalacji fotowoltaicznej z gwarancją liniową.

A co z inwerterem?

Panele fotowoltaiczne to nie jedyny element instalacji PV. Drugim komponentem, który odgrywa kluczową rolę w jej funkcjonowaniu, jest falownik nazywany inwerterem. Zasadniczo szacuje się, że falowniki, służące przetwarzaniu energii elektrycznej na prąd przemienny o standardowej charakterystyce, pracują z pełną wydajnością przez okres ok. 10 lat, choć można znaleźć inwertery działające bez zarzutu nawet przez dwie dekady.

Jak zatem widać, dobrej jakości, nowoczesne panele fotowoltaiczne mogą pracować z dobrą wydajnością przez 25-30 lat, a nawet dłużej. A to oznacza wiele dekad efektywnego i bezkosztowego produkowania energii, co znacznie obniży koszty eksploatacji urządzeń elektrycznych.