FOTOWOLTAIKA – BAZA WIEDZY
Finansowanie Twojej instalacji fotowoltaicznej
Znajdziesz tu najważniejsze informacje o fotowoltaice, przydatne dla każdego, kto rozpoczyna swoją przygodę z instalacjami fotowoltaicznymi. Fotowoltaika – baza wiedzy. Podstawowe definicje odnajdziesz ą w słowniczku pojęć. Wiele Twoich wątpliwości rozwieją odpowiedzi na najczęściej zadawane pytania, które możesz przeglądać w formie rozwijanej listy. W poradniku inwestora, który na bieżąco aktualizujemy, dowiesz się o nowościach i ciekawostkach, które będą dla Ciebie przydatne.
Panele (moduły)
Prostokątny panel, składający się z ogniw fotowoltaicznych, pokryty szkłem. Pod wpływem działania światła dziennego (słonecznego), produkuje energię elektryczną. W instalacji fotowoltaicznej, łączy się ze sobą od kilku do kilkudziesięciu paneli dla uzyskania oczekiwanej mocy produkcyjnej.
Inwerter
Zwany inaczej falownikiem, konwerterem, przetwornicą. Ma za zadanie zmieniać wartość napięcia i natężenia do dostosowanej do odbioru przez urządzenia elektryczne. Konwertuje prąd stały na prąd zmienny, zapewniając możliwość wykorzystania energii w układzie elektrycznym obiektu.
Prąd stały
Direct Current – DC. Prąd produkowany przez panele fotowoltaiczne, charakteryzuje się stałym zwrotem oraz kierunkiem przepływu ładunku elektrycznego. Aby wykorzystać prąd stały musimy dostować go do parametrów naszej instalacji elektrycznej (inwerter).
Prąd zmienny
Alternating Current – AC. Prąd, jaki znajduje się w naszych gniazdkach elektrycznych (sieci niskiego napięcia), charakteryzuje się zmienną wartością chwilową natężenia. Napięcie w Polsce wynosi 230V/50Hz i jest to wartość wyjściowa, którą przekazuje inwerter do instalacji elektrycznej.
Skontaktuj się z nami i dowiedz się więcej
Pytania i odpowiedzi
FOTOWOLTAIKA
Do czego służy instalacja fotowoltaiczna?
Instalacja fotowoltaiczna pozwala na samodzielną produkcję energii elektrycznej, wykorzystując w tym celu odnawialne źródła energii (OZE), czyli energię słoneczną. Takie instalacje służą przede wszystkim środowisku – są proekologiczne oraz bezemisyjne. Do czego jednak służy jej użytkownikowi? W najprostszych słowach pozwoli zaoszczędzić na codziennych rachunkach za prąd.
Jak działa instalacja fotowoltaiczna?
Instalacja ma za zadanie wyprodukować prąd z promieni słonecznych. Ogniwa w panelach fotowoltaicznych odpowiedzialne są za przekształcanie energii słonecznej w energię elektryczną. Dalej, z pomocą dedykowanych urządzeń i zabezpieczeń możemy zmienić energię w prąd zmienny – dokładnie taki, jaki znajduje się w naszych gniazdkach elektrycznych.
Z czego składa się instalacja fotowoltaiczna?
Podstawowymi elementami instalacji fotowoltaicznej są: panele oraz inwerter. Panele, wystawione na działanie promieni słonecznych, mają za zadanie wyprodukować prąd stały. Inwerter, zwany inaczej falownikiem, przekształca prąd stały w prąd zmienny. Oprócz tego, do prawidłowej pracy instalacji niezbędne są okablowanie, zabezpieczenia oraz uziemienie – wszystkie te elementy zapewniają nam bezpieczne użytkowanie naszej instalacji elektrycznej.
Panele słoneczne czy kolektory słoneczne?
Panele fotowoltaiczne nie są tym samym, co kolektory słoneczne. Kolektory służą do pozyskiwania ciepła – dla potrzeb ciepłej wody użytkowej lub systemów centralnego ogrzewania. Działają w sposób mechaniczny – ogrzewany przez promienie słoneczne przewodnik oddaje ciepło chłodniejszej cieczy zgromadzonej w zbiorniku. Panele, wykorzystując zjawisko fotowoltaiczne, produkują prąd – dokładnie taki sam, jaki na co dzień pobieramy z sieci elektroenergetycznej – który wprowadzany jest następnie do naszej instalacji elektrycznej.
Czym różni się system off-grid od systemu on-grid?
Te dwa systemy, mimo, że sprawiają wrażenie dwóch oddzielnych instalacji, tak naprawdę różnią się tyko sposobem magazynowania prądu. System off-grid opiera się na użyciu elementów magazynujących – np. akumulatorów, za to system on-grid – przyłączeniem do sieci elektroenergetycznej. Pierwszy z nich pozwala na energetyczną niezależność od sieci, wykorzystując samodzielnie zmagazynowaną energię. System on-grid pozwala na użytkowanie prądu bez ograniczeń – nadmiar energii zostanie wprowadzony do sieci, a następnie spożytkowany w ramach naszych potrzeb.
Czym różni się instalacja 1-fazowa i 3-fazowa?
Przede wszystkim inwerterem. Falowniki jednofazowe stosuje się do instalacji o mniejszej mocy – pozwalają na podłączenie uzyskiwanego prądu do jednej fazy prądu elektrycznego, zaspokajając zapotrzebowanie pracującej w niej urządzeń. Wybiera się wówczas fazę, która jest najbardziej obciążona całodobowym poborem prądu – np. sprzęty kuchenne czy urządzenia chłodnicze. Inwerter trzyfazowy pozwala na podłączenie produkcji do całej instalacji elektrycznej i dysponowanie energią wszędzie tam, gdzie aktualnie zużywamy energię.
Czy muszę mieć dach na południe, aby moja instalacja była opłacalna?
Kierunek świata nie jest wyznacznikiem opłacalności instalacji. Przy dobrze zaprojektowanej instalacji, tak samo wysoką produkcję możemy uzyskać z wystawy południowej, co wschodnio – zachodniej. Oprócz ekspozycji i kąta nachylenia samych paneli, ważne są też elementy, które mogą je zacieniać – jak kominy, jaskółki dachowe czy pobliskie drzewa.
Jak dobrać idealną wielkość instalacji?
Przy dobieraniu mocy instalacji fotowoltaicznej ważne jest, aby zarówno nie była ona zbyt mała, jak i zbyt duża. Idealną wielkość najłatwiej jest dobrać na podstawie rocznego zużycia energii (rachunków za prąd). Nie zawsze jest jednak tak, że instalacja o idealnej mocy zmieści nam się na dachu – dlatego tak ważny jest profesjonalny dobór rozmieszczenia i mocy poszczególnych urządzeń.
Co to znaczy, że instalacja ma moc 5kWp?
Przyjmuje się, że w naszej szerokości geograficznej z 1kW można wyprodukować ok. 1000kWh w ciągu roku. Ilość zużytych kWh można natomiast sprawdzić na rachunku za prąd. W przybliżeniu pozwoli nam to oszacować, ile prądu zużywamy oraz ile potrzebujemy. Instalacja nie zawsze będzie mogła działać ze swoją szczytową mocą – stąd zaleca się przyjmować instalację nieco większą niż nasze potrzeby.
SPRZĘT I MONTAŻ
Gdzie można zamontować instalację fotowoltaiczną?
Chociaż najczęściej widuje się instalacje na dachach skośnych, nie jest to jedyne możliwe miejsce montażu. Panele można montować na budynkach, np. na dachu, dachu płaskim (stropodachu), elewacji oraz na gruncie. Instalacje na gruncie oraz dachu płaskim można zarówno kotwić w podłożu, jak i układać w systemie balastowym (obciążeniowym).
Na jakim rodzaju pokrycia można zamocować panele fotowoltaiczne?
Na rynku dostępne są systemowe rozwiązania dedykowane do wszystkich najpopularniejszych rodzajów pokryć dachowych – na dach skośny, dach płaski oraz systemy wolnostojące. Profesjonalne systemy montażowe zapewniają bezawaryjność, szczelność, stabilność i bezpieczeństwo mocowania podkonstrukcji, a co za tym idzie trwałość całej instalacji.
Ile trwa montaż? Czy uszkodzi mi dach?
Długość trwania montażu zależy od wielkości instalacji, jednak większość montaży wykonywanych na potrzeby jednorodzinnych budynków mieszkalnych trwa jeden dzień. Panele montowane są przy pomocy dedykowanych systemów montażowych, nie uszkadzają pokrycia dachowego ani nie wpływają na szczelność dachu.
Jakie są rodzaje paneli i czym się różnią?
Najpopularniejsze panele to panele monokrystaliczne oraz polikrystaliczne. Polikrystaliczne to te w wielu odcieniach koloru niebieskiego, z widoczną, nieregularną kratką. Monokrystaliczne są jednokolorowe, granatowe lub czarne, o fakturze równej siatki kwadratów. Różnią się one strukturą krzemu zastosowanego w modułach, jednak w większości, przy jednakowej powierzchni, panele monokrystaliczne posiadać będą większą moc.
Ile ważą panele fotowoltaiczne? Jaki jest rozmiar? Czy cena ma znaczenie?
Większość paneli ma kształt prostokątny, o wymiarach ok. 1 x 1,7m oraz wadze około 20kg. Czy warto zapłacić za produkt więcej? Wszystkie panele dostępne na rynku europejskim cechuje wysoka estetyka, sprawność i bezawaryjność. Za wyższą ceną zazwyczaj jednak kryją się lepsze parametry techniczne – panel o tej samej wielkości ma większą moc, dłuższą gwarancję lub ładniejsze wykończenie.
Czy panele fotowoltaiczne są odporne na czynniki zewnętrzne?
Zamontowane panele są odporne na wiatr, deszcz, mróz, zmiany temperatur, śnieg oraz grad. Hartowane szkło w aluminiowej ramie zapewniają odporność na czynniki zewnętrzne oraz warunki atmosferyczne, gwarantowaną przez producenta. W naszym klimacie, panele nie wymagają mycia, czyszczenia ani odśnieżania.
Czy panele, urządzenia i akcesoria posiadają gwarancję?
Oferowane przez nas panele fotowoltaiczne posiadają 12 do 25 lat gwarancji produktowej oraz 25 do 30 lat gwarantowanej mocy produkcyjnej (gwarancja uzysku, wydajności). Inwertery (falowniki) posiadają od 5 do 20 lat gwarancji producenta. Dodatkowo na naszych realizacjach zapewniamy 5 lat rękojmi na montaż części instalacyjnych.
Co oznacza gwarancja wydajności paneli fotowoltaicznych?
Producenci paneli, oprócz standardowej gwarancji produktowej wynoszącej 12 lub 25 lat, oferują również gwarancję wydajności (uzysku, produkcji). Jest to gwarancja wielopoziomowa: producent gwarantuje, że po upływie 12 lat moc instalacji nie będzie niższa niż 90% fabrycznej mocy nominalnej, a po upływie 25 lub 30 lat – min. 80%. Wartości te mogą być wyższe, różnią się one w zależności od producenta.
Jak dużo miejsca instalacja zajmuje wewnątrz budynku?
Oprócz paneli fotowoltaicznych instalacja składa się z falownika, zabezpieczeń oraz okablowania. Dostępne są falowniki przeznaczone do montażu wewnątrz oraz odporne na czynniki atmosferyczne. Zazwyczaj inwerter mocuje się na ścianie, obok niego znajdują się dwie skrzynki z zabezpieczeniami. Falownik, w zależności od wielkości instalacji, ma wymiary zbliżone do małej walizki na kółkach oraz wymaga ok. 30cm luzu montażowego ze wszystkich stron. Całość nie zajmuje wiele miejsca i zmieści się na ścianie garażu lub kotłowni.
Jak wygląda prowadzenie przewodów do instalacji?
W istniejących budynkach połączenie kablowe między dachem a inwerterem prowadzi się w warstwach poddasza, pionach wentylacyjnych lub ociepleniu elewacji. Następnie przewody pomiędzy skrzynkami, inwerterem oraz rozdzielnicą prowadzi się w korytach kablowych lub bruzdach ściennych.
Buduje dom, czy mogę się jakoś przygotować?
Instalacja nie wymaga specjalnego przygotowania przed montażem. Aby zamocować panele na dachu potrzebne jest ukończone pokrycie dachowe. Aby rozprowadzenie okablowania było niewidoczne po wykonaniu można przygotować bruzdowanie w ścianach lub rozprowadzić przewody przed tynkowaniem.
FORMALNOŚCI
Kiedy moja instalacja fotowoltaiczna się zwróci?
Prawidłowo dobrana instalacja dla potrzeb budynku mieszkalnego powinna zaspokajać niemal całe zapotrzebowanie na energię elektryczną w skali roku. Obecnie czas zwrotu inwestycji jest bardzo krótki i wynosi około 4.5 – 6 lat. Zamontowana instalacja będzie działać bezawaryjnie przez lata – gwarancja wydajności 80% mocy wynosi aż 25 lat.
Czy montaż na domu jednorodzinnym jest tańszy od montażu na innym budynku?
Dla instalacji, które wykonywane są dla osób fizycznych na potrzeby budynku mieszkalnego jednorodzinnego o powierzchni nieprzekraczającej 300m2, umiejscowionych na dachu tego budynku, można zastosować podatek VAT w wysokości 8%. W przypadku montażu na gruncie lub innym budynku (np. gospodarczym, produkcyjnym, biurowym, wielorodzinnym), a także montażu dla firm stawka VAT wynosi 23%. Porównując te rozwiązania, dla potrzeb domu jednorodzinnego koszt instalacji będzie najniższy na dachu tego domu.
Czy instalacja wymaga bieżącej obsługi?
Instalacja fotowoltaiczna jest bezobsługowa. Większość falowników posiada ekran, na którym wyświetlane są dane produkcyjne oraz kilka diod sygnalizujących poprawność pracy urządzenia. Większość producentów udostępnia również dedykowaną aplikację, pozwalającą na dokładną analizę wyprodukowanej mocy. Instalacja, poza cieszeniem oka widocznym zyskiem –nie wymaga żadnej obsługi.
Czy potrzebne są zgody, aby zamontować instalację?
Montaż urządzeń fotowoltaicznych o mocy elektrycznej do 40kW nie wymaga ani pozwolenia na budowę, ani zgłoszenia. Dotyczy to zarówno instalacji montowanych na dachu budynków, jak i instalacji wolnostojącej, na gruncie. Nie trzeba również nigdzie zgłaszać instalacji przed montażem – dopiero po wykonaniu instalacji zgłasza się przyłączenie do Zakładu Energetycznego.
Jak wykonać zgłoszenie do Zakładu Energetycznego (ZE)?
Po wykonaniu montażu instalacji należy złożyć Zgłoszenie przyłączenia mikroinstalacji do sieci elektroenergetycznej, do Zakładu Energetycznego właściwego dla regionu. W terminie 30 dni od złożenia wniosku, ZE ma obowiązek wymienić licznik na dwukierunkowy, który posiadać będzie układ pomiarowy pozwalający na określenie ilości energii pobieranej i wprowadzanej do sieci. Wymiana licznika jest bezpłatna. Ostatnim krokiem jest podpisanie umowy regulującej sprzedaż energii elektrycznej do sieci.
Co dzieje się z niewykorzystaną energią?
Instalacja produkuje energię w ciągu dnia, dostarczona do instalacji elektrycznej budynku będzie priorytetowo spełniać zapotrzebowanie związane z bieżącym zużyciem. Co dzieje się, gdy produkowana moc jest większa niż aktualne zużycie? Energia jest zliczana przez licznik, a następnie wprowadzana do sieci elektroenergetycznej. W sytuacji, gdy instalacja nie pracuje (np. w ciągu nocy), zużycie zaspokajane będzie najpierw poprzez energię, którą wprowadziliśmy, a dopiero po jej wyczerpaniu z zasobów ZE.
Czy mogę zamontować większą instalację i sprzedawać energię?
Częstym pytaniem jest, czy można przewymiarować instalację, tak aby produkowała dużo więcej niż wynosi zapotrzebowanie samego budynku. Oczywiście, że można – nie jest to jednak dochodowy biznes na małą skalę. Sprzedaż energii odbędzie na warunkach ZE – za cenę energii ogłoszonej przez Urząd Regulacji Energetyki (URE) za poprzedni kwartał.
Czy płacę za to, że wprowadzam prąd do sieci?
Rozliczenie odbywa się na ilości energii zostało wprowadzonej oraz pobranej z sieci. Energię wprowadzona do sieci odbierana jest priorytetowo. Oznacza, że np. przy wysokiej produkcji energii w lecie (wprowadzamy nadwyżki do sieci) możemy potem korzystać w okresie, kiedy produkcja jest mniejsza a zużycie większe, np. w okresie zimowym. Rozliczenie z ZE odbywa się w proporcji 1 : 0.8, czyli odzyskujemy 80% energii wprowadzonej do sieci.
Cz są jakieś ograniczenia przy doborze mocy instalacji ze strony ZE?
Tak, należy pamiętać, że nie możemy produkować mocy o wartości większej, niż obecnie podpisana moc przyłączeniowa dla obiektu. Jeśli instalacja miałaby przekraczać tę wartość – należy najpierw złożyć wniosek o zwiększenie mocy przyłączeniowej, a dopiero po podpisaniu umowy z Zakładem Energetycznym zrealizować montaż instalacji fotowoltaicznej.
Czy zamiast włączać się do sieci mogę założyć akumulatory?
Tak, jest to możliwe do spełnienia, mówimy tu o systemie off-grid, który może zapewnić samodzielność energetyczną budynku. Należy mieć jednak na uwadze sam koszt akumulatorów, ich wydajność oraz żywotność, która obecnie jest dość krótka i wynosi kilka lat. Oznacza to, że po kilku latach może wystąpić konieczność wymiany magazynu energii na nowy.